Vuk Jeremic's claim that he was “employed in the Partners Group, the second largest investment fund in the world”, which he made during the TV debate with Čedomir Jovanović on TV N1, proved to be inaccurate. After several weeks of trying to get the answers from this Fund on the nature of Jeremic’s engagement there, the Partner’s Group spokeswoman Jenny Blinch told Antidot that "Vuk Jeremic is not employed in the Partners Group investment fund, but only engaged as an external contributor in the framework of the non-profit project 'PG Life' as a member of the International Advisory Council”. Given that it is a non-profitable, socially responsible project that follows the United Nations goals from the Agenda on Sustainable Development, advisory involvement does not imply any millions-of-euros-figures that Jeremic could justify his suspicious origin of wealth with – which he certainly tried. To summarize, neither is he permanently employed in the Partners Group, nor is he a member of the Board, nor is this investment fund the second largest in the world, as Jeremić tried to convince Serbian citizens and the entire domestic and international public.

Partner Group Spokesperson Jenny Blinch told Antidote that Vuk Jeremić is not employed in the Partners Group investment fund, but is only engaged as an external partner within the project PG Life
Partner Group Spokesperson Jenny Blinch told Antidote that "Vuk Jeremić is not employed in the Partners Group investment fund, but is only engaged as an external partner within the project "PG Life "

 After two full years of persistent refusal to answer questions about the reasons for which he and his organization CIRSD were paid more than 7.5 million dollars from foreign sources (and the latest data indicate that it is a sum of over 9 million dollars), Vuk Jeremic has publicly announced that he "lives off of the money that comes from the membership in the second largest investment fund - the Partners Group". To make matters worse, Jeremic has also denied the public any further clarification of what exactly is his role in "the largest European investment fund", which qualifications and references recommended him for a job in that company, but also under certain circumstances, being the president of a political party who was proven to have been financed from criminal sources it would not be rude asking- how much do his alleged earnings in the Partners Group investment fund amount to?

On the other hand, Jeremic's attempt to legitimize millions of dollars on his account through this engagement within the PG led to a week-long silence by the leaders of the company, who refused to publicly stand behind their associate and decided to back away from Jeremic and his dubious origin of finances. This was also the main reason why the PG leaders refused to answer even the simplest and purely formal questions regarding Jeremic's engagement with their company.

No mention of Jeremic: Members of the Partners Group Board of Directors
No mention of Jeremic: Members of the "Partners Group" Board of Directors

In his attempt to hide behind the name of the big Swiss investment fund and silence the noise about the episode with the sentenced Patrick Ho from whom he profited mind-boggling $ 7 million, Jeremic jumped, yet again, into the mud of his lies and deceits. In addition to the fact that the citizens of Serbia are exposed to untrue and unimportant information every day, it is simply incredible that Jeremic, who performs the function of the president of a political party, with unhidden ambition to take over the position of power in the country one day, sees nothing controversial about his parallel business and political activities, along with the profit deals which can seriously damage his reputation and bring into question his decision-making strategy in the potential position of power. Even more scandalous is the fact that Jeremic continues with the previous practice that led him to business and financial ties with those convicted of international corruption, with whom he worked at the time when he was the Secretary General at UN.

From Patrick Ho to the investment fund “Partners Group”

The very information that Vuk Jeremic presented about his business involvement in the investment fund - Swiss Partners Group - has raised many questions and controversies. First of all, due to the fact that in the previous period Jeremic first hid the sources of his finances and then, when they were discovered and when his chief financier was arrested for participating in international corruption and convicted in New York, the People's Party leader deceived the public by giving contradictory and inconsistent explanations on several occasions. At the same time, Jeremic appeared only as a witness before the court in the United States, although based on the content of his testimony, it is easily detectable that there were elements of corrupt behavior in his business affairs with Patrick Ho. Given that it was a complex bribe-taking operation with the leaders of African countries for the acquisition of extra-profit in the market and exclusive access to third-world energy resources, intermediary job of personal connections with highly ranked politicians was thus performed by Jeremic.

One of the first questions regarding Jeremic's new business engagement in the Partners Group investment fund was related to his references that recommendations for performing this type of work. Given that Jeremic has absolutely no experience in managing investments, but has a vast one for preparing the grounds for corrupt connections between large global corporations and local political actors in third world countries, the logical question was - what does a man with such references actually do in a reputable global investment fund such as Partners Group?

In an effort to receive answers to questions related to the engagement of Vuk Jeremic in that firm, ANTIDOT journalists sent Blinch, who is in charge of media relations as well as the members of the Board of Directors of PG, an official mail with questions as early as March 8th.

In a letter addressed to Ms. Blinch, we asked for information on the nature of Jeremic’s activities in the Partners Group investment fund, the length of his engagement there and the references that recommended him for this job. Representatives of the PG were also asked whether they were aware of the controversy connected with Jeremic's name, as well as his financial and business ties with Patrick Ho, a man who was convicted before the court in New York for participating in international corruption chain.

As we couldn’t get any response from "Partners Group" leaders, ANTIDOT journalists persisted in trying to reach the office of Ms Jenny Blinch, getting through only to her assistants (who introduced themselves as Danielle and Claire), who informed us that Ms. Blinch will provide us with answers to our questions. After that, Ms Blinch took a trip to a conference in Singapore on March 14th, that Vuk Jeremic aslo attended and tried to calm the waters with the "Partners Group" over the entire incident. According to the information provided to ANTIDOT by the high-ranking representative of CIRSD who wanted to remain anonymous, Jeremic went to the meeting in Singapore with the intention to convince the leaders of the PG that he was a victim of political persecution and persuaded them to provide him with some kind of protection

It is precisely for these reasons that the leaders of the PG kept silent about this case for almost a month, when only after returning from Singapore and thanks to the persistence of ANTIDOT’s journalists, Jenny Blinch provided us with a confirmation that Jeremic was not permanently employed by this company but only an external associate in an ad hoc non-profit project. Diplomatically, Blinch made it clear that Jeremic's engagement with PG does not involve any kind of income, especially the one measured in millions of dollars.

Referencing of Vuk Jeremic as an employee of Partners Group has put this reputable Swiss investment fund in the same position as the organized international group connected to high corruption and crime
Referencing of Vuk Jeremic as an employee of "Partners Group" has put this reputable Swiss investment fund in the same position as the organized international group connected to high corruption and crime

Affirming that she is familiar with the issues we raised, Blinch said that PG would not give any public statements on this occasion as their business is transparent and all relevant information about it are on their website. On the issue of Jeremic, she informed us that the former chairman of the UN Secretary General is not their employee, but only engaged as an external contributor to the non-profit project "PG Life".

The very fact that the Fund's leaders did not want to publicly deal with Jeremic's case and answer the simplest questions about the reasons for engaging him as an external partner of the "Partners Group" says enough about their efforts to avoid any connection with Jeremic and his finances. It is a common practice that companies whose business largely depends on the public trust and credibility avoid dealing with cases like this in public, and prefer to solve them in silence. On this very instance, PG did not publicly stand behind their associate, which clearly indicates that Jeremic’s days in this company are numbered.

ANTIDOT journalists managed to reach Ms. Jenny Blinch from PG, only after weeks-long attempts via e mails and daily phone calls
ANTIDOT journalists managed to reach Ms. Jenny Blinch from PG, only after weeks-long attempts via e mails and daily phone calls

Although Jeremic said that he was a member of the "Board" of the Swiss company, the publicly available data sent to us by Jenny Blinch suggests that even in this segment, the public was deceived. Partners Group has its Board of Directors, the Executive Committee, the Global Executive Committee, however Jeremic's name was nowhere on the lists of these bodies.

According to the official website of the company, among the members of the Board of Directors are Steffen Meister, Dr. Peter Wuffli, Dr. Charles Dallara, Dr. Marcel Erni, Michelle Felman, Alfred Gantner, Grace del Rosario-Castaño, Dr. Eric Strutz. Patrick Ward and Urs Wietlisbach.

The members of the Executive Committee are André Frei, Juri Jenkner, Andreas Knecht, David Layton, Marlis Morin and Dr. Michael Studer, while the Global Executive Committee includes 21 names, among which again, Vuk Jeremic is nowhere to be found.

All the listed members of the Partners Group are people with decades of experience in managing investments, financial placements, risks and various segments of modern financial markets. Therefore, with experience in everything that Vuk Jeremic has absolutely no professional connection with.

However, according to the publicly available information, we did find that Jeremić is engaged by the Partners Group as a member of the International Advisory Council, a body that was to have an advisory role in the implementation of the PG LIFE strategy related to investment in accordance with the UN strategy "Sustainable Development Goals". It is the Impakt fund of a Swiss company that represents a type of semi-humanitarian engagement, which is not primarily motivated by profit. This, however, for the world's major corporate players is a ticket to third-world markets. Given that it is an unregulated market, with high business risks, securing political connections and protection is what is crucial to achieving high profits, which, according to all of this, could have been Jeremic's role in the whole story. Basically, it's the same thing that he did for Patrick Ho and Emily Lozoy, only this time for the reputable Swiss investment fund, which obviously has no issue with earning profit earned in an irregular manner.

Public question that ANTIDOT asked the PR of Partner’s Group over Twitter
Public question that ANTIDOT asked the PR of Partner’s Group over Twitter

Alongside Jeremic, the members of the International Advisory Council of PG are the ex-Laburist Prime Minister of Great Britain Gordon Brown, who is remembered by his incompetence for this position. After suffering a tremendous loss at the elections, he was forced to resign both from PM position and as a leader of the party. Next to him is also Cesar Purisima, ex-Philipini Secretary of finances and Urs Wietlisbach, one of the PG founders and a member of its Board of Directors. Operational implementation of the Strategy was given to Kevin Lu, manager at PG in charge of Asia- which undoubtedly points to the conclusion that the aim are Asian states, most probably those that belong to the project “One belt, one road”, in which Jeremic can be of great assistance due to his Hong Kong connections. The only thing that remains to be seen is the fee he will get from this one and if he will ever explain to the public what exactly is the nature of these jobs.

Jeremic double-deceived the public – yet again

Not by accident, during the TV debate with LDP leader Cedomir Jovanovic, Vuk Jerermic made at least two untrue claims. Asked about how he earns for the living, Jeremic replied that he was “a member of the Board in the second largest fund in the world”, making it clear that he was referring to Partners Group from Switzerland.

Publicly available information prove Jeremic’s claims wrong. According to the official information received from PG fund, Jeremic is not among the Board members, nor the Executive Board members. He is only mentioned as a member of International Advisory Council, external advisory body engaged for ad hoc project, which can by no means be levelled to the Board of Directors.

Second Jeremic’s claim, that it was a second largest fund in the world, also proved to be inaccurate. By the measuring method AUM (Asset under management), that is the amount of active matter it manages, PG is in the same rank with “Black Rock”, “Vanguard Group”, or “Charles Schwab” corporation, which manage property worth trillions of dollars. For example, “Black Rock” manages value of 6,5 trillion dollars, “Vanguard Group” 5,1, while “Charles Schwab” manages 3,2 trillion dollars’ worth of property, compared to 80 billion managed by “Partners Group”. Similar results are received when the size of fund is measured against market capitalization, that is, the value of stocks or shares in the companies they own.

What Jeremic's motive was to try to deceive the local public again is unknown at the moment, but judging from previous experiences when the public was lied to about his donors, among which, convicted criminal Patrick Ho, the reason was the same - to hide the origin of his finances, as well as motives for jobs that he was paid millions of euros to perform.

After deliberately lying to the public, Jeremic went to a Singapore conference organized by the Partners Group to try to control the damage and beg its leaders to stand behind him and not expose him publicly
After deliberately lying to the public, Jeremic went to a Singapore conference organized by the Partners Group to try to control the damage and beg its leaders to stand behind him and not expose him publicly

In the meantime, while he was looking for ways to replace Patrick Ho with new donors, Jeremic tried to hide this topic from public agenda hoping that it would simply be forgotten. His activities involved lawsuits against the Serbian media, but not ANTIDOT whose journalists discovered the unpleasant facts about him in the first place. As well as this, the People's Party leader began to openly intimidate and put pressure on our editorial staff. Although he did not dare to even think about filing a lawsuit before the domestic courts for whole two years, nor deny a single word that we published in the files, just before the New Year, through his New York lawyer Guy Petrillo, Jeremic threatened our editorial office that if we continue to publish information about his links with convicted Patrick Ho, we will face a lawsuit of unknown content and grounds before the court in New York.

Attempt to intimidate ANTIDOT journalists

On December 14th 2018, ANTIDOT received a letter from the law office "Petrillo Klein & Boxer", signed by Guy Petrillo on behalf of Vuk Jeremic, which stated:

“Dear Mr. Matić,

I am addressing you on behalf of our client Vuk Jeremic regarding a series of texts on your website related to the trial of Patrick Ho, which contain false and defamatory information about Mr. Jeremic.

Before the trial even began, the US Prosecution confirmed in writing that Mr. Jeremic was asked to appear only as a witness and that he was not charged with any criminal offense, nor did he make any agreement with the Prosecution. Reports published on your site suggest that Mr. Jeremic allegedly participated in the actions that are the subject of the lawsuit. These claims are inaccurate and have caused great personal and professional damage to the reputation of Mr. Jeremic.

As you already know from published transcripts of the trial, Mr. Jeremic did nothing wrong, and the testimony he gave under oath was voluntary and without any settlement with the Prosecution. Please publish explanation on this immediately. In case you choose not to, we will immediately take action against you and your media.

The attempt to pose pressure: The letter that was sent to our portal from Jeremic’s lawyer in New York
The attempt to pose pressure: The letter that was sent to our portal from Jeremic’s lawyer in New York

The irrational intention to sue Serbian media before the US court, without any legal or any other basis, was confirmed by Vuk Jeremic himself in his interview for the daily Blic of 30th December 2018. In that interview, Jeremic said: "I kept a precise record of everyone involved in this slander campaign, and every single one of them will have to pay for it - some of them even under American judiciary, under whose jurisdiction they have fallen with their own stupidity."

Whether he is aware of the fact that the Serbian courts are the only legally competent place in which to seek justice, but also to answer all the raised questions and submit documentation to competent authorities, Jeremic has obviously chosen the option of threatening the journalists of ANTIDOT with a lawsuit before the New York so that they would stop investigating his dubious affairs.

Forgotten criminal charges – Prosecution silent for almost two years

One of the key reasons for Vuk Jeremic's frustration is the fact that in April 2017 ANTIDOT Media Network filed a criminal complaint against him, based on which the relevant prosecution has not yet made a decision. Although Jeremic and his closest associates regularly repeat their lies in public, stating that there are no criminal charges against him, which is supposed to make him look innocent before the law, the truth is completely different.

As numerous domestic media have already reported, on April 5th, 2017, the authorized representative of the ANTIDOT Media Network, lawyer Marija Stankovic, submitted a criminal complaint against Vuk Jeremic and two directors of "Energoprojekt" to the Higher Public Prosecutor's Office in Belgrade for the criminal offense of Abuse of Public Office.

During the extensive eight-month research, ANTIDOT journalists came into the possession of a copy of the contracts signed on May 30th 2012 by Vuk Jeremic, Vladimir Milovanovic, director of "Energoprojekt holding" and Dejan Jovicevic, director of "Energoprojekt Visokogradnja", according to which Serbia was damaged by 571,305 EUR and 5,872,990 USD. In addition to the controversial agreement, the ANTIDOT research team came into possession of the copies of several letters from the Ministry of Foreign Affairs to the Government of Serbia, which clearly show a series of errors in the evaluation of the value of property that belonged to Republic of Serbia and was transferred to Energoprojekt, which caused multi-million damage to Serbia.

An inspection carried out in 2013 by a Group for Internal Audit of the Ministry concluded that there was a series of omissions and illegal decisions of the Foreign Minister at the time, Vuk Jeremic, which resulted in the infliction of a serious damages on the property of the Republic of Serbia. Namely, the land in Abuja and the land and embassy building in Kampala (Uganda), were stripped down of their real value down by 90,000 euros and 580,000 dollars. A similar failure to assess the value of land according to market prices was made in the case of two land plots and buildings of the Embassy and Residence in Lima (Peru) when the order was given only to determine the value of the land without facilities, while later in the contract, this value was shown as the value of the land together with the facilities.

Despite claims made by Jeremic and his closest associates that no criminal charges were ever filed against him, the ANTIDOT Media Network in fact filed a criminal complaint against the leader of the People's Party and two directors of Energoprojekt for the criminal offense Abuse of Office at the Higher Public Prosecutor's Office in Belgrade
Despite claims made by Jeremic and his closest associates that no criminal charges were ever filed against him, the ANTIDOT Media Network in fact filed a criminal complaint against the leader of the People's Party and two directors of "Energoprojekt" for the criminal offense Abuse of Office at the Higher Public Prosecutor's Office in Belgrade

In 2015 the International Court of justice had artificers deliver a new estimation of the actual value of the land-sites and buildings, which showed that their real market value was in the amount of  8.8 million dollars  which was almost  two and a half times  more than the value found in the contract made with “Energoprojekt” (3.6 million dollars). According to this research, just on the simple false property value evaluation in Lima, the country  technically lost 5,2 million dollars.

For the reasons mentioned above, ANTIDOT Media Network filed a criminal complaint to the Higher Public Prosecutor's Office along with the evidence obtained during the investigation, so that the case of abuse of office and multi-million damages caused to the state of Serbia would receive a legal epilogue, but this has not happened yet due to inactivity of Prosecution.

Warrant for another associate of Jeremic

Only a few days after the court in New York convicted Patrick Ho, the main financier of Vuk Jeremic and his organization, the Montenegrin Prosecutor's Office issued a warrant for Dusko Knezevic, Chairman of the holding company Atlas Group, another Jeremic's close friend and associate. According to the Montenegrin media, Knezevic is suspected of embezzling more than 500 million euros, with the help of his two arrested associates- Djordje Djurdjic and Marko Nikolic.

Sometime earlier, the Central Bank of Montenegro introduced a provisional administration in Knezevic's "Atlas Bank" because of the suspicion that more than half a billion euros have been embezzled in the Atlas Group, which operates Atlas and Invest Bank Montenegro.

Due to the illegal acquisition of more than half a billion euros, the Special Police Department filed criminal charges against 174 natural and legal persons, and among the suspects there are six former and current employees of Atlas bank.

The Prosecutor's Office of Montenegro has issued a warrant for the arrest of Dusko Knezevic, the president of the holding company Atlas Group, another Jeremic's close friend and associate
The Prosecutor's Office of Montenegro has issued a warrant for the arrest of Dusko Knezevic, the president of the holding company Atlas Group, another Jeremic's close friend and associate

While Jeremic is intimidating journalists in panic, trying to shift the attention of the domestic from his obscure affairs, media around the world are dealing with criminal acts of his mian financiers. The extent to which this topic has gained global significance is best testified by the fact that the extensive coverage of Jeremic's financiers was made by the CNN television network.

 

*******************************************************************

Jeremic’s financiers in international media: CNN about the great scam of CEFC China Energy

Investigating the case of Ji Jianming, CNN states that according to his official biography, in the mid-1990s the Chinese billionaire was a regular employee of the forest police in the province of Fujien. Twenty years later, he was at the top of the business empire worth several tens of billions of dollars. Today he has disappeared from the public, his business empire is falling apart, and according to media reports, he is being detained and under investigation by Chinese authorities.

How all this happened, remains unknown. But one thing is clear: at his peak, Jianming's company, CEFC China Energy, came so close to the Chinese government that it was often difficult to distinguish between them.

The young tycoon looked like an unofficial Chinese energy liaison who met with presidents around the world and even became an adviser to a European government. In 2016, he was ranked No 2 on the list of the richest people in Fortune magazine. But last November, the seemingly unstoppable rise of Jianming suddenly stopped. His problems began after US prosecutors established that the non-governmental organization funded by Jianming had used its status in the United Nations to offer millions in bribes to African leaders.

Affairs of Vuk Jeremic financiers became the topic of the world's most important media including the global television station CNN
Affairs of Vuk Jeremic financiers became the topic of the world's most important media including the global television station CNN

During the trial to Patrick Ho, the first Jianming operative, which took place in the Manhattan courtroom, the world was given a rare opportunity to get insight into the complex relationships between a private business and a Chinese government, as well as an example of what happens when a Chinese company fails abroad.

Financial invasion of the Czech Republic

Jianming came to the international stage in the summer of 2015, after major investments in the Czech Republic. As chairman of CEFC China Energy, Jianming bought the country's oldest football club, Slavia Praha; brewery; share of Travel Service; publishing house; Neo-Renaissance building; a stake in the investment bank J & T Finance Group and a building in the Czech capital, Prague, which became the European headquarters of the company.

Large acquisitions of the Chinese gigant in the Czech Republic were observed with concern and question - why would the energy company want a brewery? And why was the Chinese company suddenly so welcoming in a country that, until recently, was not so friendly towards China and the regime there, in the wake of anti-communist feelings?

Since its independence in 1993, until 2003, the Czech Republic was led by Vaclav Havel, a famous dissident and leader of the demolition of the former communist government and its introduction into a new era of democracy. During the first decade of his rule, Havel never even tried to conceal his contempt for the Communist authorities of China, meeting regularly with Dalai Lama - whom China considers to be a dangerous separatist.

The relations changed only after the election of Milos Zeman as the head of the state in 2013. As the first president of the Czech Republic who was friendly to China, Zeman wanted to increase the volume of trade between Beijing and Prague. The desire of the Czech president to build a special relationship with China’s Ji Jianming has been recognized as a good opportunity to fulfill his own ambitions.

CEFC's founder Ji Jianming quietly became a Special Economic Adviser to Czech President Milos Zeman, which was only published six months after his appointment
CEFC's founder Ji Jianming quietly became a Special Economic Adviser to Czech President Milos Zeman, which was only published six months after his appointment

CEFC's founder Ji Jianming quietly became a Special Economic Adviser to Czech President Milos Zeman, which was only published six months after his appointment. Miroslav Kalousek, a Czech opposition MP, warned that the role of Jianming in his country's government was "an unprecedented scandal and a serious security risk."

Shortly after the appointment of Jianming as Czech President's adviser, the realization of his ambitious investment plan in the Czech economy followed. "These arrangements did not have any commercial sense," says Martin Hala, the leading Czech academic for Chinese studies. He points out that they sent a clear message from Beijing to the international community that China has a strong friendship in Europe now.

This was especially important in the context of the implementation of the China’s president’s Strategic Initiative "Belt and Road", which aims to increase the volume of Chinese trade, goods exports and impacts around the world. The support in the Czech Republic gave China the entry into a single European market and a valuable political ally within the European Union itself, Beijing's largest trading partner.

Stephen Platt, a US historian and a professor of Chinese history at the University of Massachusetts Amherst, says that there is a long history of private businessmen who have been in charge of improving their country's overseas influence, dating back to the British East India Company and the cotton-silk traders who have provoked opium wars in China. "The Chinese government is taking advantage without taking risks and financial burden. If companies go bankrupt, it is not their problem, and in the case of their success, the government can use them to spread a positive view of China and increase its own influence."

When Zeman met with Si Jingping in Beijing in 2015, Jianming was photographed with both presidents. Even before that, his proximity to the center of Chinese power was never hidden.

Communist emperor’s caste – descendants to the founders of People’s Republic of China

Great jobs in the Czech Republic put Jiangming and his company into the center of media attention.

"The journalists would call me with a question: What do you know about that?” Said Laban Ju, head of Chinese research at the investment bank Jefferies Group, but he could only shrug his shoulders about this issue. “CEFC China Energy has appeared literally from nowhere", he said.

 

Ji Jianming, who was arrested in China for corruption, was essentially Vuk Jeremic’s the chief financier
Ji Jianming, who was arrested in China for corruption, was essentially Vuk Jeremic’s the chief financier

By 2018, it was widely known that CEFC China Energy has a global asset portfolio of $ 3.2 billion, including a business premise in central Hong Kong and an apartment in Trump World Tower in Manhattan. The company has employed nearly 50,000 people, ranking it as 222th on the Fortune 500 list for 2017, and in 2015 it generated a revenue of about $ 40 billion.

During 2016, Jianming agreed to speak for Fortune magazine, which was his only interview for the Western media. It was an opportunity to offer the world public its answers to questions about his connections with the Chinese authorities.

For years, there were rumors in China that Jianming was part of the "prince's" caste, descendants of the founder of the People's Liberation Army (PLA) and the People's Republic of China, who used their power to gain enormous wealth. Many "princes" occupy leading positions in state-owned enterprises or are high-ranking party and state officials. For example, President Si is the son of the former Vice President of the State Council. In China, the status of "princes" is often considered to be the fastest way to personal wealth.

Observers often speculated that the grandfather of Ji Jianming was Ji Dianiing, a senior official of the Communist Party. Yia Jia's biography in the 2012 financial report appears to support claims of high levels of ties to the Chinese army. It states that from 2003 to 2005 he was a Deputy Secretary General of the Chinese Association for Friendship Contacts (CAIFC). According to the report made by Institute Project 2049, an American research organization for security issues in Asia, the group represents the political body of the Chinese army. Even the visual similarities between the CEFC and CAIFC logos did nothing to dispel doubts about their interconnectedness.

In reply to CNN's questions, CAIFC denied that Ji Jianming was a deputy chairman of that organization and had any connection with the army. 

It seems, however, that Jianming, on the one hand, wanted people to believe that the CEFC is closely related to the highest levels of the Chinese state, but when asked about this relationship, he told Fortune magazine he had no military connections.

 

 

Just as it became one of the largest companies in China overnight, China Energy collapsed like a tower of cards after the arrest of its leaders
Just as it became one of the largest companies in China overnight, "China Energy" collapsed like a tower of cards after the arrest of its leaders

From the yellow stars in its logo, to the fact that it has the name of the state in its name - a privilege usually reserved only for state-owned companies - CEFC messages strongly suggest the existence of links to state structures. The question, however, is why Jianming publicly denied these links? Perhaps because some of his connections were not so strong.

Bonnie Glaser, director of China Power Project from Washington, says that she met with Jianming in Shanghai in 2010, through a PLA admiral who was the author of the idea that the CEFC establishes a non-governmental organization in the United Nations. Admiral was not too influential or rich, she says, but he spoke English and knew Western procedures well. The following year, the Jianming NGO, which was operatively led by Patrick Ho, was officially recognized by the UN.

"For me, this is a story of how people who are really irrelevant can make things happen," says Glaser, who advised the US government on China's issues.

In an interview for Fortune, Jianming offered an alternative explanation for the rumor about his relationship with the PLA. According to him, while he worked in the forest police in the early twenties, he managed to buy a part of an oil company from a businessman who fled from Jianming's Fudian home in southern China. He also argued that businessmen from Hong Kong and Fuyang were given money for this job. The question is, however, why would they give their money to a young man in his 20s without any business experience? Chinese journalists who found and visited Jianming's parents' home after the interview, found that his family members were modest fishermen.

 

Initiative "One belt, one road" as a cover for dubious financial trades

In a quiet street filled with greenery, in the former Shanghai district of France's concession, at the heart of the oldest and most expensive real estate quarter in the city, is the headquarters of CEFC China Energy. Designed as a Western style palace, the complex has 20 villas with white marble pillars, as well as a Chinese pavilion. In this former headquarters of the company, today all CEFC tags have been removed from the entrance.

 

Prema podacima koje je objavila kineska finansijska kuća “Caikin”, Đianming se preselio u Šangaj iz Fuđiana tokom 2009. godine. "On je bio deo kineske Fuđian grupe koja je nastala još dok je Si Đinping bio u vladi Fuđiana. Grupa je prešla u Šangaj otprilike u isto vreme kada i Đinđing, iako nema podataka da su ta dva događaja bila međusobno povezna.

U Šangaju je Đianmingova poslovna imperija ubrzano rasla. Ona je postala epicentar koncentracije više milijardi dolara vrednih kompanija iz Češke, Singapura, Hong Konga, Bermuda i kontinentalne Kine. Godine 2011. Đianmingova nevladina organizacija, China Energy Fund Committee (CEFC Fondacija), dobila je konsultativni status u UN-u. Bio je to vrlo neobičan presedan kada je u pitanju jedna privatna energetska kompanija.

Ostalo je, međutim, pitanje zašto bi jedna kineska energetska kompanija finansirala NVO u UN? Zvanično, misija te organiazicje bila je da služi kao "vrhunski strateški think tank" na polju energije. Veći deo aktivnosti organizacije odnosio se na održavanje konferencija o inicijativi “Pojas i put”.

Organizacija je uspela da privuče impresivnu publiku - bivšeg šefa naftnog konglomerata, bivše američke i ruske diplomate, te penzionisane funkcionere američke Nacionalne agencije za bezbednost i CIA.

Međutim, mnogi naučnici koji su prisustvovali forumima Fondacije CEFC, nikada nisu čuli za Đianminga. Pretpostavili su da je ta fondacija pod kontrolom kineske vlade, kaže Hju Vajt, sa Australijskog nacionalnog univerziteta, koji je učestvovao na jednom takvom događaju 2015. godine. "Ni tada, baš kao ni sada nisam imao jasnu ideju šta je Fondacija CEFC zaista predstavljala”, navodi on.

Zaposleni u Đianmingovoj organizaciji, trudili su se da u UN dođu do nekih od najvažnijih ljudi na svetu. Četiri godine nakon što je NVO stigla u Njujork, prihodi CEFC-a povećali su se za 25% godišnje, saopšteno je na sajtu kompanije.

Kao što je CEFC napredovala, Đianming je putovao širom sveta u svojim privatnim avionima, uključujući i posete predsedniku Turske Redžepu Taipu Erdoganu, bivšem američkom državnom sekretaru Henriju Kisindžeru, premijeru Kazahstana i Alanu Grinspenu, bivšem predsedniku američkih federalnih rezervi.

Stilske sličnosti između logotipova CEFC-a i CAIFC-a (Kineske asocijacije za prijateljske kontakte) potvrda su sumnji o njihovoj međusobnoj povezanosti
Stilske sličnosti između logotipova CEFC-a i CAIFC-a (Kineske asocijacije za prijateljske kontakte) potvrda su sumnji o njihovoj međusobnoj povezanosti

Sa boljim političkim vezama došli su i značajniji međunarodni ugovori. U 2016. godini, na primer, CEFC sklopila je značajne trgovinske ugovore u Gruziji i postigla sporazum vredan 680 miliona dolara sa kazahstanskom državnom kompanijom za naftu i gas. Sledeće godine potrošila je 900 miliona dolara na kupovinu udela u ogromnom naftnom polju u većinskom vlasništvu Abu Dhabi National Oil Co.

U svojim saopštenjima za javnost, CEFC je mnoge od ovih poduhvata predstavljala kao sastavni deo projekta “Pojas i put”, koji su usaglašeni sa kineskim vlastima.

"Ne postoji tip projekta koji se ne može nazvati delom 'Pojasa i puta', niti kontinent na planeti koji ne bi mogao biti deo tog projekta", kaže Christopher Balding, vanredni profesor na Fulbrajt univerzitetu u Vijetnamu. On objašnjava da zbog stroge kontrole kapitala od strane vlasti u Pekingu, kineske kompanije vode stalnu borbu da prebace novac u inostranstvo. Projekti poput "Pojasa i puta" pomažu kompanijama da dobiju dozvolu kineskih vlasti da za potrebe svog međunarodnog poslovanja prebace novac iz Kine.

U septembru 2017. godine CEFC je najavila svoje najvažnije investicije. Kompanija je trebala kupiti 14% udela u ruskom naftnom gigantu Rosnjeft za 9 milijardi dolara – što je po obimu spadalo u red onih investicija koje su obično rezervisane za državne kompanije.

“To je izazvalo određene sumnje”, kaže Laban Ju iz investicione banke Jefferies Group i dodaje: "Nametalo se pitanje ko će im dati toliki novac?"

Pad Đianmingove imperije

Đianmingovo carstvo je počelo da se urušava 18. novembra 2017. kada su agenti FBI-a uhapsili Patrika Ho Chi-pinga, čoveka koji je bio zadužen da vodi njegovu nevladinu organizaciju. Ho je optužen za pranje novca i kršenje Zakona o korupciji u inostranstvu. On je optužen da je ponudio 3 miliona dolara mita predsedniku Čada, Idrisu Debiu i Samu Kutesi, ugandskom ministru inostranih poslova i tadašnjem predsedniku Generalne skupštine Ujedinjenih nacija. Taj mito je dat u ime energetske kompanije sa sedištem u Šangaju, čiji naziv nije izričito pomenut u sudskim dokumentima, ali je više nego jasno da je u pitanju CEFC.

Na pitanja upućeno vlastima Čada, novinari CNN-a nisu dobili odgovore. Prošle godine, vlada Čada je saopštila da "suočena sa lažnim tvrdnjama, vlada Čada formalno odbacuje ovu sramotnu izmišljotinu."

Vlada Ugande je saopštila da je "pogrešno" reći da je Kutesa umešan u “navodno podmićivanje”. Hoov advokat je odbio da komentariše te navode, a njegov klijent se izjasnio da nije kriv za optužbe koje mu se stavljaju na teret.

Sudski dokumenti, međutim, pokazuju da su neki ljudi u UN Đianmingov NVO posmatrali kao produženu ruku kineske države.

Na primer, prema mailovima koje su dostavili tužioci, Ho je od saradnika zatražio da "interveniše u kineskoj državi" kako bi pružio Čadu oružje za borbu protiv Boko Harama. U porukama e-pošte sa drugim osobama, Ho takođe razmatra prenošenje oružja Libiji i Kataru i predlaže da CEFC omogući iranskoj kompaniji da transferiše novac koji je bio pod sankcijama UN-a.

U zvaničnoj izjavi, CEFC se distancirala od svoje Fondacije saopštivši da ona nije "uključena ni u jednu od komercijalnih aktivnosti kompanije". CEFC je saopštiča da svoje poslovne aktivnosti sprovodi "strogo u skladu sa zakonom".

Kula od karata sazdana na korupciji i pranju novca

Na kraju, niko nije pristao da CEFC-u odobri kredit od 9 milijardi dolara za kupovinu udela u Rosnjeftu. Dva meseca nakon što je dogovor objavljen, Ho je uhapšen. Upravo je tada pala domina koja je srušila Đianmingovo carstvo.

Dana 1. marta 2018, ugledni kineski finansijski informativni centar “Caikin”, objavio je vest o pokretanju istrage o finansijama CEFC-a, ukazujući da je ta kompanija bila kula od karata, oslonjena na kredite za pokrivanje kredita. CEFC je saopštila da taj izveštaj "zapravo nema osnova". Nekoliko dana kasnije, Đianmoing je uhapšen u Kini - i od tada više nije viđen.

Industrijski analitičari tvrde da su dugo postojale sumnje o stabilnosti CEFC-a, a stručnjaci smatraju da kompanija nije imala dovoljno poslova koji bi odgovarali njenoj prenaduvanoj knjigovodstvenoj vrednosti.

"Računovodstveni standardi i korporativni nadzor još uvek su prilično slabi u Kini i nema mnogo transparentnosti", kaže Tom Rafferti, stručnjak iz Kine u Economist Intelligence Unit. On navodi da u Kini ima mnogo problema oko neprozirnih korporativnih struktura.

Kako bi došli do odgovora na pitanja o odnosu između CEFC-a i kineske vlade, hapšenju Hoa u Njujorku i izveštajima da su kineske vlasti privele Đianminga, novinari CNN su kontaktirali kinesko Ministarstvo spoljnih poslova od čijeg portparola su dobili sledeći odgovor: „Nemam saznanja o incidentu koji ste spomenuli. Ono što vam mogu reći je da je Kina zemlja u kojoj vlada zakon, a kineska vlada je stalno tražila od kineskih preduzeća da se pridržavaju lokalnih zakona i propisa kada rade u inostranstvu.”

CNN navodi da su neuspešni bili i svi pokušaji da se preko kompanije dođe do komentara Đianminga.

U Šangaju je CNN posetio registrovane adrese osam povezanih kompanija CEFC-a. Nigde, međutim, nije pronađen bilo kakav znak kompanije. Dve lokacije su bile nove poslovne zgrade koje nikada nisu bile iznajmljene, dok je jedna bila državna banka. U jednoj skoro praznoj zgradi, stajao je jedino znak sa citatom predsednika Đinpinga: "Kineska vrata u svet nikada se neće zatvoriti, već će se samo širiti."

Posle velokog pada vrednosti, vlasništvo u CEFC-u preuzela kineska država

Nekada veliki kupac, CEFC je sada veliki prodavac poslovne imovine koja se nalazi pod sudskim nadzorom, dok kineska državna kompanija preuzima kontrolu nad sredstvima i imovinom CEFC-a u inostranstvu.

U martu je češka vlada poslala delegaciju u Peking kako bi saznala gde je Đianming nestao. Predsednik Zeman je rekao da je Đianming, koji je zvanično još uvek njegov ekonomski savetnik, pod istragom u Kini zbog "sumnji da je prekršio zakon". Zemanov portparol izjavio je za CNN da tek ukoliko "bude proglašen krivim, on će prestati da bude savetnik češkog predsednika".

Zapadni mediji već duži niz godina ukazuju na veze između kompanije China Energy i kineske vojne obaveštajne službe
Zapadni mediji već duži niz godina ukazuju na veze između kompanije "China Energy" i kineske vojne obaveštajne službe

Đianmingov pad dolazi usred šireg sloma privatnih kineskih kompanija koje su previše izložene dugovima. Tokom 2018. godine, Vu Ksiaohui, predsednik Anbang Insurance Group, koji se proslavio kupovinom njujorškog hotela Valdorf za 1,95 milijardi dolara, uhapšen je zbog prevare investitora vredne nekoliko milijardi dolara. U maju je osuđen na 18 godina zatvora od strane suda u Šangaju.

"Vlada nije srećna kako su te kompanije vodile svoje poslove, pogotovo ako su ih koristili za premeštanje svog kapitala iz zemlje", kaže Rafferti, iz Economist Intelligence Unit, u vezi s prevelikim zaduženjem kineskih kompanija.

Dve trećine finansiranja ekonomskih aktivnosti CEFC-a dolazilo je od državne Kineske razvojne banke. Danas, kineski državni gigant CITIC preuzeo je kontrolu nad češkim sredstvima CEFC-a. To je posledica ranijeg sporazuma o “Pojasu i putu” čija je realizacija loše krenula, a tokom koga je kineska vlada preuzela kontrolu nad lukom u Šri Lanki kada se dugovi prema kineskoj državnoj banci nisu mogli vratiti u 2017. godini.

U međuvremenu, nepoznato je gde se Đianming nalazi, a optužbe protiv njega, ako ih ima, u Kini nisu javno objavljene.

Iako su novinari CNN-a otkrili jasne indicije da su se Ji Đianming i njegov prvi operativac Patrik Ho u svojim mahinacijama koristili vezama sa pojedinim strukturama kineske države, okolnost da se zvanična Kina ni jednog trenutka nije založila za staus uhapšenog Hoa, kao i to što je Đianming uhapšen od strane kineskih vlasti jasno ukazuju da su njih dvojica prvenstveno radili u korist svojih interesa, dok im je priča o promociji Kine i podršci projektu “Pojas i put” bila samo paravan. S druge strane, takvom zaključku u prilog ide i okolnost da američki tužilac, u postupku protiv Patrika Hoa, nigde nije naveo sumnju da je iza njegovih kriminalnih dela na bilo koji način stajala kineska država.

Slučaj Češke Republike: U čvrstom zagrljaju “predsedavajućeg Jia”

Fenomenom CEFC-a, kao sinonimom za prevare međunarodnih razmera koje su izveli Patrik Ho i Ji Đianming, najviše su se bavili mediji iz Češke Republike gde je kineski energetski konglomerat imao značajne investicije od kojih se ni jedna nije odnosila na energetski sektor. Među nogobrojnim tekstovima koji su povodom ove teme objavljivani u češkim medijima posebno se izdvaja obimno istraživanje novinarke Olge Lomove koja je u obimnom istraživanju u dva nastavka postavila pitanje da li će sumnjive kineske investicije doneti ekonomsku prednost ili završiti bezbednosnim rizikom po Češku Republiku?

Investicije kompanije China Energy u značajnoj meri se poklapaju sa projektom Jedan pojas, jedan put
Investicije kompanije "China Energy" u značajnoj meri se poklapaju sa projektom "Jedan pojas, jedan put"

Lomova je u svojim tekstovima jasno upozorila na ospanost da bi češka politika prema Kini lako mogla da se pretvori u bezbednosni problem koji narušava položaj Češke u EU. “Ona je kreirana i čak sprovedena uz pomoć savetnika koji su blisko povezani sa CEFC-om, moćnom kineskom kompanijom sa tajnim pozadinama koje Kina koristi da utiče na međunarodnu arenu”, upozorila je Lomova.

U tekstu koji je objavljen još 2016. godine, u vreme kada je Vuk Jeremić uveliko dobijao novac od CEFC-a, Lomova ukazuje da je počev od 2014. došlo do ponovnog pokretanja političkih odnosa između Češke i Narodne Republike Kine, zasnovanog na „pragmatičnoj politici“, bez obzira na vrednosti koje nisu komercijalni profit.

Nakon Plišane revolucije 1989. godine, čehoslovačka (i od 1993. češka) spoljna politika svoj novi identitet zasnivala je na različitim vrednostima – ljudskim pravima, slobodi pojedinca i demokratiji, kao i suprotstavljanju autoritarnim režimima. Ona je bila orijentisana na Zapad i Kina nije bila među njenim prioritetima.

S druge strane, ekonomija je liberalizovana i otvorena bez ograničenja, uključujući i uvoz iz Kine, što je ubrzo rezultiralo ogromnim deficitom spoljne trgovine između dve zemlje. Dok je tokom 1999. Češka u Kinu izvezla robu u iznosu od 58,5 miliona američkih dolara (USD), uvoz iz Kine je iznosio 564,3 miliona USD, ostavljajući Češku sa negativnim trgovinskim bilansom od 505,8 miliona američkih dolara. U 2008. godini, Češka je prodala Kini robu u vrednosti od 777 miliona dolara, dok je vrednost uvezene robe iznosio 1,2 milijarde dolara, pa je češki negativni trgovinski bilans bio -1,16 milijardi USD.

Predsednik Vaclav Havel (Václav Havel) je bio najzaslužniji za održavanje distance prema Kini, kritikujući kršenja ljudskih prava u toj zemlji i naglašavajući svoje prijateljstvo sa tibetanskim duhovnim vođom Dalaj Lamom. Havel je, takođe, podržao Tajvan u njegovoj mirnoj tranziciji ka demokratiji i u svom govoru u Generalnoj skupštini, održanom povodom 50. godišnjice Ujedinjenih nacija, zatražio da se toj zemlji da mesto u UN-u. Ovaj predlog je razljutio predstavnike Narodne Republike Kine, koji insistiraju da je Tajvan njihova „poslednja neoslobođena pokrajina“.

Havel je nastavio da se zalaže za ljudska prava i demokratiju u svetskim okvirima, a 2010. godine je inicirao predlog da kineski pisac i disident Liu Ksiaobo (Liu Xiaobo) dobije Nobelovu nagradu za mir.

CEFC China Energy ima globalni portfolio imovine u vrednosti od 3,2 milijarde dolara, uključujući poslovni prostor u centralnom Hong Kongu i apartman u Trump World Tower na Menhetnu gde su se, između ostalih, sastajali i Patrik Ho i Vuk Jeremić
CEFC China Energy ima globalni portfolio imovine u vrednosti od 3,2 milijarde dolara, uključujući poslovni prostor u centralnom Hong Kongu i apartman u Trump World Tower na Menhetnu gde su se, između ostalih, sastajali i Patrik Ho i Vuk Jeremić

S druge strane, uprkos Havelovom mišljenju, Češka Republika uvek je održavala standardne diplomatske odnose s Kinom, a ni češka vlada ni Parlament nisu doneli nijedan dokument kojim bi se na bilo koji način suprotstavili politici jedne Kine, zbog čega su i teatralne tvrdnje ljudi iz Zemanovog okruženja o navodnom zaokretu i podršci politici jedne Kine, više bile stvar retoričkog podilaženja kineskim vlastima negoli odraz stvarne promene u češkoj spoljnoj politici.

Nova faza kinesko-čeških odnosa

„Nova faza“ u češko-kineskim odnosima počela je da se formira na najvišem nivou češke politike 2009. godine kada je Vaclav Klaus (Václav Klaus), tadašnji češki predsednik, održao bilateralne razgovore s premijerom Kine Ven Jiabaoom (Wen Jiabao). Nakon toga, češki političari postepeno su prihvatili priliku za ogromne ekonomske dobitke kroz saradnju sa Kinom. Od 2012. godine, kada je osnovana inicijativa 16 + 1. milijarde američkih dolara koje je uložila Kina – što bi se pretvorilo u hiljade novih radnih mesta i ubrzalo rast češke ekonomije – bile su glavni argument u korist nove orijentacije češke politike prema Kini.

Pored toga itekako su vidljivi i privatno-poslovni interesi koji stoje iza češkog političkog odnosa sa Kinom. Tokom svoje državne posete Kini u oktobru 2014. godine, Miloš Zeman je sa sobom poveo brojne biznismene, među kojima je bio Petr Kelner (Petr Kellner), predstavnik finansijske grupe PPF-a koja je prvobitno bila povezana sa Vaclavom Klausom. Kao rezultat toga, novi procvat češko-kineskih odnosa počeo je sa licencom za PPF-ov Home Credit, kreditni kanal za finansiranje poslovanja u Kini. Posle državne posete, Kelner je vratio predsednika Zemana u Prag njegovim privatnim avionom, što je izazvalo opravdano ogorčenje u javnosti.

Da bi odredili i sproveli svoju novu politiku prema Kini, najviši češki zvaničnici podržali su Mešovitu češko-kinesku privrednu komoru međusobne saradnje, koja redovno organizuje Kineske investicione forume u Pragu u prostorijama Praškog dvorca, sedištu predsednika Češke. Mešovita komora je registrovana u Češkom registru privrednih društava u julu 2007. godine, a od početka je bila usko povezana sa Češkom socijaldemokratskom partijom.

Češki čovek bez bezbednosnog odobrenja

Predsednik Mešovitog veća Jaroslav Tvrdik (Jaroslav Tvrdík) imenovao je za savetnika za poslove sa Kinom Jiržija Rusnoka (Jiří Rusnok) premijera u vladi koju je Zeman konstituisao u junu 2013. On je zadržao tu poziciju pod Bohuslavom Sobotkom, koji je postao premijer nakon Rusnoka. Kada su češki mediji kritikovali odluku Sobotke, ukazujući na katastrofalne rezultate prethodnog Tvrdikovog angažmana kao predsednika Odbora direktora Czech Airlines-a, kancelarija premijera branila je tu odluku tako što je umanjila Tvrdikove pozicije kao nezvanične za koje se on ne nalazi na zvaničnom platnom spisku vlade.

Zapravo, ovaj „nezvanični status“ značio je da Tvrdik nije bio obavezan da prođe proceduru bezbednosnog odobrenja koju sprovodi Nacionalna bezbednosna uprava (Národní bezpečnostní úřad, NBÚ), a koja je potrebna za redovno osoblja premijera. Međutim, vlasti NRK su Tvrdika tretirale kao zvaničnog savetnika češkog premijera, prepoznajući ga čak i kao predstavnika češke vlade u svim vrstama zvaničnih pregovora o pitanjima od zajedničkog interesa, što se jasno moglo videti i iz izveštavanja zvaničnih kineskih medija.

Tvrdikovo bavljenje pitanjima u vezi sa Kinom započelo je njegovim angažmanom u Češko-kineskom društvu prijateljstva, u kojem je bio predsednik Nadzornog odbora još od 2012. godine. Kasnije se Tvrdik uključio u Mešovitu češko-kinesku privrednu komoru da bi dobacio i do najviših pozicija u svim tim organizacijama, što je u kineskim medijima redovno pominjano u izveštajima o pregovorima sa tamošnjim zvaničnicima.

Đianming, specijalni savetnik predsednika Zemana

Nakon što je Tvrdik već postao savetnik čeških premijera, predsednik Zeman je imenovao i svog stručnjaka za Kinu, „specijalnog savetnika za ekonomsku diplomatiju i investicije“, ovog puta 39-godišnjeg kineskog „biznismena“ Ji Đianminga, predsednika Odbora direktora China Energy Company Ltd. (CEFC), koji je u Češkoj redovno predstavljan kao jedan od najbogatijih preduzetnika u Kini, ali i kao veliki filantrop. Bliži pogled na njegovu ličnu istoriju i biografiju postavlja mnoga pitanja o tome u kojoj meri on zaista vodi privatni biznis.

Predsednik Zeman je to imenovanje čuvao u tajnosti od čeških medija sve do konferencije za novinare održane u Šangaju tokom njegove zvanične posete Kini u septembru 2015. godine, odnosno više od godinu dana nakon zvaničnog imenovanja. Kineski mediji su odmah i detaljno izveštavali o položaju Đianminga u Zemanovoj kancelariji. Prema Tengkun kinven (Tengxun xinwen), ceremonija imenovanja održana je u Šangaju u aprilu 2014. godine.

Tom prilikom Zemana je predstavljao njegov kancelar Vratislav Minar (Vratislav Mynář), a prisutan je bio i Martin Nejedli (Martin Nejedlý), koji je kineskim novinarima predstavljen kao Zemanov „glavni savetnik“. Obojica su već tada izazivali kontroverze u Češkoj zbog sumnji u kontakte sa ruskom obaveštajnom službom, kao i tajanstvenim vlasnicima njihove imovine sa povezanim moćnicima. Zanimljivo je da Minar, koji je za razliku od Nejedlija imao službeni položaj u predsedničkom kabinetu, nije prošao bezbednosnu proveru od strane češke Nacionalne bezbednosne uprave.

Objavljene fotografije otkrivaju da su ostali prisutni na ceremoniji imenovanja bili i češki i kineski predsednici Mešovite češko-kineske mešovite komore, Jaroslav Tvrdik i Čan Čauto (Chan Chauto), koji je držao poziciju predsednika Ji Đianmingovog CEFC-a. Povezivanje CEFC-a sa Mešovitom privrednom komorom i savetodavnim pozicijama za vodeće češke političare postalo je još očiglednije nakon što je CEFC osnovao ogranak u Pragu u jesen 2015. pod imenom CEFC Investment (Europe) Company. Prema češkim medijima, Jaroslav Tvrdik je postao jedini član Odbora i predstavnik za celu Evropu.

Dakle sve navedene činjenice jasno su ukazale da je češka politika iz tog vremena bila kreirana i sprovedena pod uticajem dva savetnika koji su istovremeno uključeni u vrh menadžmenta jedne moćne kineske kompanije – CEFC – i u organizacijama koje je finansijski podržavala ova kompanija – Mešovita češko-kineska privredna komora i Kineski investicioni forum. U normalnim uslovima takve bliske veze između vodećih političara i bilo kojeg poslovnog subjekta bile bi skandalozne. U ovom slučaju, situacija je još gora zbog indicija da je kompanija podložna direktnoj kontroli od strane kineskih obaveštajnih službi, i najverovatnije služi kao sredstvo za promovisanje političkih interesa zvaničnog Pekinga.

Supermarket Češka Republika

Bilo da je privatna kompanija ili ne, CEFC je postao zainteresovan za Češku Republiku, uprkos činjenici da ova zemlja ne može ponuditi mnogo na putu poslovanja energetskog sektora, sa izuzetkom mogućeg proširenja nuklearne elektrane Temelin. Lomova posebno ukazuje odsustvo informacija o detaljima dogovora potpisanog 2014. sa J&T i Danielom Kržetinskim (Daniel Křetínský) u Velikoj narodnoj dvorani tokom Zemanove državne posete Kini. Godinu dana kasnije, kada je, prema češkim medijima, CEFC „kupovao u Pragu kao u supermarketu“ , kompanija je kupila dve zgrade u centru Praga: renesansnu palatu Martinicki (Martinický palác), a nekadašnja zgrada Živnostenske banke (Živnostenská Banka) je postala glavna filijala CEFC u Evropi. U januaru 2016. CEFC je takođe kupio Le Palais Art Hotel u Pragu 2.

Nabavka prve dve reprezentativne zgrade imala je prvenstveno simboličnu i društvenu vrednost. Palata Martinicki je blizu Praškog dvorca, dok je Živnostenska banka bila najstarija češka banka, sa istorijom koja seže do 1868. godine. Ova istorija i bogato dekorisana zgrada s kraja 19. veka trebalo je novom vlasniku da daju izgled respektabilnosti.

Ostale kompanije čije je deonice CEFC dodao u svoj portfolio uključile su Pivaru Lobkovic (Pivovarská skupina Pivovary Lobkowicz Group) 79,4%, Fudbalski klub Slavia (60%), Grupu Médea sa Empresa Media (manjinski udeli) i Travel Service (49,9%), što je sve zajedno na sajtu CEFC reklamirano kao zajednička investicija. Ulazak CEFC-a u upravljanje fudbalskim klubovima i proizvodnju piva imalo je uglavnom simboličnu vrednost i služilo je isključivo stvaranju pozitivnog imidža kompanije kao investitora-filantropa koji navodno podržava češku tradiciju.

U okviru poslova koje je obavljao za CEFC, VukJeremić je u proleće 2013. organizovao sastanak meksičkog tajkuna Emilija Lozoje i čelnika CEFC-a
U okviru poslova koje je obavljao za CEFC, VukJeremić je u proleće 2013. organizovao sastanak meksičkog tajkuna Emilija Lozoje i čelnika CEFC-a

Ali akvizicije CEFC-a, takođe, imale su i stratešku dimenziju. Njihovo prisustvo u medijskoj grupi omogućavalo je kineskim investitorima da pristupe televizijskom kanalu Barrandov i popularnom nedeljniku Týden, što im je davalo odličnu priliku da utiču na češko javno mnjenje. Komentatori takođe kažu da je CEFC preko Turističke službe stekao kontrolu nad kompanijom Czech Airlines.

Da li je Češka postala kineski Trojanski konj u EU?

U složenim odnosima EU i Kine postoji čitav niz nerešenih pitanja poput onog kada Evropski parlament nije podržao Narodnu Republiku Kinu u njenom bojkotu arbitražnog slučaja u vezi sa eksploatacijom voda Južnog kineskog mora koje je od strane Filipina podneto u Haškom stalnom arbitražnom sudu 2013. godine.

Lomova je upozorila javnost da Češka Republika, kao članica EU, ima potencijal da se izjasni o svim pitanjima vezanim za Kinu, te da bi na kraju mogla postati zastupnik kineskih interesa u kontroverznim slučajevima što je, prema navpodima autorke, učvrstilo utisak da je to bio glavni razlog zašto je CEFC učinio Češku Republiku svojim sedištem i mostom ka Evropi. Ako je pretpostavka da je savetnik predsednika Zemana u stvari visoko rangirani obaveštajni oficir PLA (Chinese People's Liberation Army), onda su aktivnosti češke vlade, umesto u započinjanje novog ekonomskog buma zasnovanog na kineskim investicijama, pretvorene u bezbednosnu pretnju podrivanjem češke pozicije u EU, sa svim političkim i ekonomskim posledicama koje bi to moglo doneti.

U drugom delu istraživanja Lomove, bliže je analizirana kompanija CEFC i njen predsednik Ji Đianming.

U pokušaju da odgovori na pitanje ko je „predsednik Ji“, savetnik češkog predsednika i čime se bavi CEFC, Lomova navodi da osnovne informacije u medijima o toj kineskoj kompaniji navode da je to najveća privatna kompanija u Šangaju i šesta najveća kompanija u Kini, koja je u 2014. godini ostvarila prihod od 35 milijardi USD. S obzirom na značaj takve kompanije, informacije o njoj dostupne na internetu iznenađujuće su skromne i u određenim tačkama kontradiktorne.

Ime i struktura kompanije i vrsta posla u koji je uključena prilično su komplikovani. Na glavnom sajtu navodi se sledeće: China Energy Company Limited (CEFC) je privatno društvo sa energetskim i finansijskim uslugama kao svojom osnovnom delatnošću. Kao što naziv kompanije implicira, njena strategija jeste da služi nacionalnom industrijskom interesu “izgradnjom modernizovane ekonomske zajednice koja će se nadmetati kao multinacionalna kompanija koja proširuje saradnju u međunarodnoj energetskoj ekonomiji i ostvaruje uticaj u energetskoj industriji”. Na zvaničnom sajtu kompanije, tvrdnje o izgradnji „multinacionalnog koncerna“ podržane su navođenjem sedamnaest „akcionarskih društava“ CEFC-a. Deset se nalazi u Kini i Hong Kongu, ali tamo nema stvarnog međunarodnog prisustva. Preostalih sedam kompanija, uključuju „Dostyk Gaz Terminal“ u Kazahstanu, koji na svojoj internet stranici, umesto ekonomskih, više ističe svoje političke ciljeva poput „promovisanja ekonomskog razvoja i jačanje partnerstva i prijateljskih odnosa između Kazahstana i Kine”.

Ostale međunarodne kompanije koje su navedene na CEFC internet stranici jesu J&T i četiri češke kompanije u koje je CEFC investirao krajem 2015. godine tokom svog „šopinga“ u Pragu, uključujući i fudbalski klub Slavia.

Kompanija dalje navodi da je njena ambicija da bude “globalni trgovac i uspostavi globalni trgovinski sistem nafte i prirodnog gasa… da uspostavi stratešku saradnju sa glavnim trgovcima energijom u svetu i da uspostavi sistem povezivanja velikih razmera energetskih rezervi i prodajnih mreža u Evropi, Bliskom Istoku i Kini“. Zemlje (ne kompanije!) na Bliskom istoku, u Africi i Centralnoj Aziji, kao i Rusija, pominju se kao njeni glavni partneri. Jedan od projekata CEFC-a bila je je izgradnja velikog skladišta nafte na ostrvu Hainan u Južnom kineskom moru za skladištenje velikog dela strateške naftne rezerve Kine. CEFC takođe nudi investicione i finansijske usluge, koje su do sada bile usmerene na sektor nafte i gasa.

Odlukom drugostepenog suda u Njujorku od 26. marta 2019, Patrik Ho je osuđen na tri godine zatvora i kaznu od 400.000 dolara zbog učešća u međunarodnoj korupciji i pranju novca
Odlukom drugostepenog suda u Njujorku od 26. marta 2019, Patrik Ho je osuđen na tri godine zatvora i kaznu od 400.000 dolara zbog učešća u međunarodnoj korupciji i pranju novca

S obzirom na prirodu kineskog političkog i ekonomskog sistema, veoma je malo verovatno da bi kompanija sa takvim ciljevima i globalnim ambicijama unutar strateških industrija, kao što su investicije u naftu i energiju, do kraja mogla biti privatna. Iako se ekonomska liberalizacija sprovodi u Kini, kineska vlada i dalje osigurava kontrolu nad svim strateškim sektorima svoje ekonomije.
Položaj CEFC-a u kineskim međunarodnim poslovnim krugovima u vezi sa strateškim resursima (da ne spominjemo njegove filantropske aktivnosti koje prvenstveno služe kao propaganda za jačanje međunarodne pozicije i uticaja Kine) ukazuju na to da ta kompanija ne može bitiobični privatni poduhvat. Ona mora biti, na neki način, blisko povezana sa najvišim nivoima kineske partijske države.

Fondacija CEFC - NVO sumnjivih namera

Kompanija snažno reklamira svoje filantropske i dobrotvorne ciljeve, sa posebnim interesom za međunarodnu promociju kineske kulture. Osnovala je nevladinu organizaciju pod nazivom Komitet za energetski fond Kine (China Energy Fund Committee), koja je registrovana u Hong Kongu i sa ograncima u SAD-u i drugde u svetu.

Vuk Jeremić i Patrik Ho redovno su zajedno prisustvovali skupovima u organizaciji CEFC Fondacije
Vuk Jeremić i Patrik Ho redovno su zajedno prisustvovali skupovima u organizaciji CEFC Fondacije

Ova nevladina organizacija veoma je aktivna u organizovanju svih vrsta međunarodnih konferencija i tribina. Uspostavila je veze sa nevladinim organizacijama širom sveta; između ostalog, na svojoj internet stranici posebno ističe svoj konsultativni status u Ekonomskom i socijalnom savetu UN-a.

Kao i njena matična kompanija, CEFC Fondacija takođe nudi iznenađujuću mešavinu aktivnosti u oblastima energetike, održivog razvoja i kulture, opisujući se na svojoj veb stranici kao „vrhunski strateški think tank koji se bavi istraživanjem energetske strategije, energetike i javne diplomatije, kao i globalne energetske saradnje i kulturne razmene. ”

Sama priroda poslovanja CEFC-a u oblasti strateških resursa izaziva pitanja o odnosu između kompanije i kineske partijske države, posebno vojnih i obaveštajnih ogranaka. NVO pomaže u promovisanju zvanične politike Narodne Republike Kine pod maskom mišljenja naučnika i drugih nezavisnih stručnjaka. Na primer, pokrenula je godišnje kinesko-američke kolokvijume sa ciljem da promoviše saradnju između dve zemlje. Deveti kolokvijum, održan u januaru 2016. godine, bio je posvećen bezbednosnim pitanjima. S druge strane, CEFC Fondacija se takođe uključila u teritorijalne sporove oko ostrva u Južnom kineskom moru, objavljujući „nezavisne“ stručne članke na svojoj internet stranici koji podržavaju tvrdnje Kine o pravu na tu teritoriju.

Najzloglasnije indirektno učešće CEFC Fondacije u ovom sporu – što ima implikacije za čitav pacifički region, uključujući i SAD – jesu članci i komentari jednog od „strateških analitičara“ CEFC-a, Dai Ksu (Dai Xu), koji piše pod imenom Long Dao. Ovaj čovek je poznat po svojim nacionalističkim izjavama koje pozivaju na upotrebu sile kako bi se rešile kontroverze u vezi sa ostrvima Južnokineskog mora, kao i u drugim sporovima sa susedima.

Dai Ksu je pukovnik vazduhoplovnih snaga, profesor na Univerzitetu za nacionalnu odbranu i šef Pomorskog instituta za bezbednost i saradnju pod pokroviteljstvom vojske koji se nalazi u Hainanu (tj. na istom mestu gde CEFC gradi skladište naftnih strateških rezervi). On je zagovornik tvrde antizapadne pozicije koju drže najkonzervativniji krugovi u kineskoj vojsci i rukovodstvu Komunističke partije.

Još jedna nevladina platforma za aktivnosti CEFC-a u vezi sa širenjem pozitivnog imidža Kine obezbeđena je od strane Kineske akademije kulture (China Academy of Culture). CAC se predstavlja kao neprofitna organizacija, sa Ji Đianmingom kao njenim predsednikom Upravnog odbora i Ksu Đialu (Xu Jialu), bivšim potpredsednikom Stalnog komiteta Nacionalnog narodnog kongresa (Standing Committee of the National People’s Congress), kao njegovim predsednikom.

Prema navodima na sajtu o misiji, Akademija je „usmerena na 'Nasleđivanje kineske kulture i usklađivanje svetskih civilizacija', služeći Nacionalnoj strategiji kulturnog razvoja, ‘go global’ strategiji kineske kulture, kao i rastućim kulturnim potrebama običnih ljudi, odražavajući tako svest, samopouzdanje i samojačanje kineske kulture. Kineska akademija kulture posvećena je istraživanju tradicionalne kineske kulture i širenju njenog uticaja u svetu. Cilj je dalje razvijanje kineskog kulturnog centra za razvoj kulture kroz integraciju kulturnih snaga, ujedinjujući kulturne organizacije širom sveta, stvarajući platformu na visokom nivou za kulturnu komunikaciju i razmenu.

Najvidljivija aktivnost ove organizacije je Nishanov forum o svetskim civilizacijama (Nishan Forum on World Civilizations), osnovan 2008. godine kao odgovor na rezoluciju Ujedinjenih nacija o globalnom planu za dijalog među svetskim civilizacijama. Ksu Đialu (Xu Jialu), predsednik CEFC-ove Kineske akademije kulture (CEFC’s China Academy of Culture), takođe je predsednik foruma. Nishan Forum je postao poznat po svojoj promociji konfučijanstva i naglašavanju jedinstvenosti kineske civilizacije, što zauzvrat podrazumeva odbacivanje univerzalnih vrednosti kao što su ljudska prava i demokratija.

Među članovima organizacionog komiteta Nishan Foruma su visoki zvaničnici Generalnog političkog odeljenja (General Political Department – GPD) Centralne vojne komisije (Central Military Commission) i njene Kancelarije za vezu (Liaison Office – LO), posebne jedinice odgovorne za analizu međunarodne bezbednosti i prijateljske kontakte – drugim rečima, obaveštajne aktivnosti i propaganda. Centralnu vojnu komisiju kontroliše Politbiro i na čelu se nalazi generalni sekretar KPK (CCP) i predsednik Si Đinping (Xi Jinping).

Ko je “predsednik Ji?”

Bliži pogled na gospodina Ji Đianminga, ili „predsedavajućeg Jia“ (“Chairman Ye”) kako je on uvek insistirao da mu se obraćaju, otkriva njegovu jasnu nameru da sebe ne predstavi samo kao  „izvanrednog kineskog preduzetnika i filantropa“, već i kao patriotu čiji primarni cilj nije samo privatni biznis, već i jačanje pozicije Kine na globalnom nivou.

Ji Đianming voleo je sebe da predstavlja kao uspešnog biznismena, ali i kao kao patriotu čiji primarni cilj nije samo privatni biznis, već i jačanje pozicije Kine na globalnom nivou
Ji Đianming voleo je sebe da predstavlja kao uspešnog biznismena, ali i kao kao patriotu čiji primarni cilj nije samo privatni biznis, već i jačanje pozicije Kine na globalnom nivou

Ovaj cilj je, na kraju krajeva, simbolički potenciran i u patriotskim sloganima na sajtu kompanije, posebno onim u kineskoj verziji, a odzvanja i u retkim publikacijama o Ji Đianmingu i njegovoj kompaniji na kineskom internetu. Mišljenje da su Ji Đianming i njegov CEFC deo kineske vojske iskazuje se i od strane naučnika i od strane kineskih korisnika interneta preko blogova koji obično brzo nestaju. Iste posledice imale su i privatne komunikacije kineskih građana koji žive u Pragu.

Ji Đianming ima jedinstvenu poziciju unutar svoje CEFC imperije. On je predsednik Odbora direktora, dok je Chan Chauto prvi ispod njega, a ujedno i predsednik Mešovite privredne komore Češke i Kine. Kompanija ima četiri izvršna direktora, ali dva su opet Ji i Chan. Nijedan drugi visoki predstavnik nije vidljiv u javnim aktivnostima kompanije. Ji Đianming takođe predsedava nevladinim organizacijama (opet u tandemu sa Chan Chautom, koji je njegov potpredsednik); u ovom slučaju, CEFC Fondaciju uglavnom zastupa Patrik Ho (Patrick Ho). Pored toga, Ji Đianming je i predsednik Kineske akademije (kao i Instituta) za kulturu.

Ji Đianming uobičava da se ponaša kao partijski zvaničnik, a ne kao biznismen, dajući u govorima mnogo smernica i instrukcija. Njegovi „govori“ dominiraju veb stranicom, zajedno sa svim vrstama motivacionih slogana. Svakoga ko je upoznat sa novijom kineskom istorijom, govori “predsednika Jia“ (Speeches by “Chairman Ye”) neodoljivo podsećaju na druge poznate autore „govora“, poput “predsedavajućeg Mao” (Chairman Mao).

Postoje spekulacije na kineskom internetu, koje su citirali neki naučnici, da je Đianming možda bliski rođak pokojnog maršala Ji Đianiinga (Ye Jianying), koji se smatra jednim od duhovnih vođa frakcije “kneževa” - privilegovanih potomaka osnivača Narodne Republike Kine. Ova mogućnost se ne može u potpunosti odbaciti; međutim, jednako je moguće da Ji Đianming ima potpuno lažni identitet, uključujući njegovo ime, kao što to tvrde drugi korisnici interneta (Netizen-i).

Govori Ji Đianminga sadrže mešavinu trivijalnih izjava čija se frazeologija odražava na maoističke klasike i današnju propagandu, ponekad obojenu s dozom orijentalne mudrosti.

Svoju strategiju upravljanja Ji je formulisao koristeći varijacije slogana zvanične ideologije, kao što je promovisanje modela upravljanja „tri u jednom“ koji integriše „preduzetništvo, konfučijanstvo i vojno-stilsko uređenje“ sa principom „jedna kompanija, dva sistema“. Ove čudne formulacije neodoljivo podsećaju na zvanične partijske slogane poput poznatog „jedna zemlja, dva sistema”.

Na kineskom internetu može se pročitati da je Ji Đianming počeo raditi za CEFC 2002. godine. Međutim, nezavisna istraživanja otkrivaju da je između 2003. i 2005. radio na visokom položaju u Kineskom udruženju međunarodnih prijateljskih kontakata (China Association of International Friendly Contacts – CAIFC), tj. Odeljenju za međunarodne veze pri Generalnom političkom odeljenju Centralne vojne komisije – najviše vojne obaveštajne službe.

Možda i nije beznačajno da je bliski saradnik Ji Đianminga, Jaroslav Tvrdik započeo svoju kinesku karijeru u kineskoj organizaciji prijateljstva. U stvari, kulturne i filantropske aktivnosti u kojima su angažovane nevladine organizacije CEFC-a su prilično slične onome što međunarodne organizacije za prijateljstvo koje finansira kineska vlada rade u okviru kineske politike meke moći.

Uprkos okolnosti da je upravljao jednom od najvećih kineskih privatnih kompanija, informacije o Ji Đianmingu na internetu gotovo da i ne postoje
Uprkos okolnosti da je upravljao jednom od najvećih kineskih privatnih kompanija, informacije o Ji Đianmingu na internetu gotovo da i ne postoje

Uprkos okolnosti da je upravljao jednom od najvećih kineskih privatnih kompanija, informacije o Ji Đianmingu na internetu gotovo da i ne postoje, osim pomenutog teksta na Baidu i učestalih pitanja koja su korisnici interneta (netizenci) postavljali: „Ko je Ji Đianming?“ i „Ko je otac Đianminga?“ Nakon investicija u češku privredu, pojavljivanje Jia na kineskom internetu postalo je nešto češće. O njemu je redovno izveštavano u zvaničnim medijima, naročito prilikom prisustvovanja važnim međunarodnim događajima, kada je redovno oslovljavan titulom „počasnog predsednika“. Ova informacija se ne može potvrditi iz drugih izvora, čak ni na veb stranicama organizacija za koje se tvrdi da su ga postovale, te se stvara utisak da je namerno stvorena lažna slika o njemu kao međunarodno priznatom autoritetu.

Različiti kineski internet mediji izvestili su da se Ji Đianming 7. decembra 2015. sastao sa Robertom C. McFarlaneom (Robert C. McFarlane), bivšim savetnikom za bezbednost američkog predsednika Regana i trenutnim predsednikom Instituta za analizu globalne bezbednosti (Institute for the Analysis of Global Security – IAGS) u Vašingtonu. Izvešteno je da je ovom prilikom Ji Đianming proglašen počasnim predsednikom IAGS-a. Ove informacije su takođe dostupne na engleskom jeziku na sajtu CEFC kompanije. Internet stranica IAGS-a, međutim, ne pominje čak ni posetu Jia, a pogotovo njegovo počasno predsedništvo. Isti je slučaj i sa njegovim proglašenjem za počasnog predsednika Rimskog kluba (Honorary President of the Club of Rome); za tu čast je rečeno da ga je lično uručio Ulrich von Veizsacker (Ulrich von Weizsäcker) u Otavi 19. septembra 2013. godine, tokom godišnje konferencije. Međutim, na vebsajtu Kluba u Rimu, Ji Đianming se uopšte ne pominje.

Nakon hapšenja njegovih ključnih finansijera, Vuk Jeremić je počeo da negira veze sa njima, ali I da se slika sa nekim drugim, naizgled, uglednijim poslovnim ljudima, nudeći im iznova ono što on jedino zna – političke kombinacije u zemljama Trećeg sveta
Nakon hapšenja njegovih ključnih finansijera, Vuk Jeremić je počeo da negira veze sa njima, ali I da se slika sa nekim drugim, naizgled, uglednijim poslovnim ljudima, nudeći im iznova ono što on jedino zna – političke kombinacije u zemljama Trećeg sveta

Fotografije Ji Đianminga sa političkim predstavnicima iz celog sveta, objavljene na CEFC-ovoj veb stranici i drugde, u skladu su s nastojanjem da se on predstavi u društvu uglednih ljudi na visokim političkim pozicijama kako bi se dobio značaj i kredibilitet. Kao što je domaćoj javnosti već poznato među njima su i bili brojni svetski političari, ali i visoki zvaničnici UN-a među kojima se našao i Vuk Jeremić.

Zaključak

Nakon što su njegovi ključni finansijeri pohapšeni, Jeremić se slika sa nekim drugim, naizgled, uglednijim poslovnim ljudima, nudeći im iznova ono što on jedino zna – političke kombinacije u zemljama Trećeg sveta. Na nadležnim organima Srbije, ali i drugih zemalja u kojima Jeremić i njegovi partneri operišu, stoji obaveza i odgovornost da svi njegovi poslovi detaljno budu istraženi i da se rasvetle brojne nedoumice koje u njegovom slučaju postoje.

Na zakonodavnim organima Srbije i telima koja se bave borbom protiv korupcije i sprečavanjem sukoba interesa, stoji obaveza da se formulišu adekvatni zakonski odgovori na pitanje da li neko ko je aktivni politički akter, pa čak i lider jedne partije, može da obavlja druge lukrativne i komericjalne delatnosti s obzirom na mogućnost da jednog dana dođe u poziciju da obavlja odgovorne državne funkcije? Jasno je da se u tom slučaju otvara prostor za ugrožavanje javnog interesa, a postoji i realna opasnost od zloupotreba javnih ovlašćenja u svrhu favorizovanja onih subjekata na tržištu koji se nalaze i u direktnoj interesnoj vezi sa domaćim političarima. Ono oko čega ne bi smelo da bude bilo kakve dileme, jeste to da savremene antikorupcijske prakse definitivno moraju odgovoriti na izazove koji dolaze iz sivih zona isprepletanosti politike i biznisa. Te veze moraju biti svedene na minimum i strogo zakonski regulisane, bez i najmanjeg prostora za zloupotrebe i kreativna tumačenja zainteresovanih aktera.